ANNE& BABA VE EVLAT HAKLARI

Bu günki mevzumuz islam dininde ağır mesulıyetleri olan bir mevzudurki; oda bir evladın ana babası üzerindeki hakları ve ana babanın evladı üzerindeki haklarından olacakdır.
Nitekim Hz.Allah isra suresi 22. ayetinde belirtmişdir.Kendisi ibadetin yanında anne babaya ihsanı emr etmiştir.Hz Allah 3 ayeti 3 şeye yakın olarak inzal buyurmuş,biri kabul olmadan diğeri asla kabul olunmaz demişdir.
1)Bakara suresi43.ayet(agımüssalate ve atüzzekah) kim nazmaz kılar fakat zekat vermezse namazı kabul olmaz.
2)Ali imran suresi 32.ayet (ediullahe verrasül) Allah'a itaati rasulüne itaate bağlamış.Kim Allah'a itaat eder rasulüne itaat etmezse onun Allah'a itaati makbul deildir.
3)Lokman suresi 14.ayet(En eşalerli...)Allah'a şükrü, anne babaya teşekküre bağlamış.Kim Allah'a şükr eder anne babaya teşekkür etmezse,Allah onun şükrünü kabul etmez.Nitekim Peygamber efendimizin hadis-i şerifi ayeti kerimeyi tamamlamışdır.(Razaüllahi fi razail validi ve sümdüllahi fi sümdil sevalidi)meali;Allah'ın rızasını kazanmak ana babanın rızasını kazanmakla olur.Allah'ın gadaba gelmesi anne babanın gadaplanması,öfkelenmesine bağlıdır.(onları kızdırmak Allah'ı gadaplandırmakdır)(tergib terhip tirmizi)
Anne babanın hayır duasını alıp rızasını kazanmak cok mühimdir.Bakın 17-18 yaşlarında manevi yolda büyük dereceler kati eden hatta silsile-i saadattan 5.olan Beyazıd-i Bestami Hz.lerine bu dereceye nasıl ulaşdığı sorulunca "annemin duası beni yüceltti"buyuruyor ve başından geçen bir hadiseyi şöyle anlattı "" Soğuk ve dondurucu bir kış gecesiydi .Annesi yattığı yerden oğluna seslenip su istedi.Beyazıd-i bestami hemen fırlayıp su testisini almaya gitti.Fakat testide su kalmamışdı ,çeşmeye gidip testiyi doldurdu.Buzlarla kaplı testi ile annesinin başına geldiğinde ,annesinin tekrar uykuya dalmış olduğunu gördü.Uyandırmaya kıyamadı ve bekledi.Nihayet annesi uyandı ve "su..su .." diye mırıldandı.Beyazıd elindeki testi ile bekliyordu .Şiddetli soğuğun tesiri ile eli donmuş parmakları testiye yapışmıştı.Bu halı gören annesi"yavrum niçin testiyi yere koymuyosunda elinde bekliyorsun ?dedi.B.Bestami "anneciğim uyandığınız zaman hemen testiyi verebilmek için,testi elimde bekliyordum."dedi.Bunun üzerine annesi "Ya rabbi ben oğlumdan razıyım sende razı ol." diye canı gönülden dua etti.Annesinin yapmış olduğu bu dua ile Hz.Allah onu evliyalığın en yüksek mertebelerine çıkardı.Ayetin devamında mevlamız "Eğer senin yanında olanlar ikisi veya ikisinden birisi ihtiyarlığa baliğ olursa sen onlara üf söyleme.Mevlamız bu ayet-i kerime ile insanı anne ve babasına karşı 5 şey ile mükellef kılıyor;
1)of;kızgınlık ve hoşlanmamayı ifade eden bir sözdür.Hz.Ali efe.bu ayet-i kerimeyi tefsir ederken "eğer of kelimesinden daha hafif bir kelime olsaydı Cenabı Hak onuda men ederdi(yani onuda yasak kılardı)"buyurdu.
2)Hz.Allah evladın anne babasına karşı "hayır sen bilmiyorsun öyle deil ,yalan söylüyorsun sus konuşma"gibi sözlerle onlara karşı muhalefeti yasakdır.
3)kişi anne ve babasıyla konuşurken veya onlar bizlerden bişeyler isterken onlara tazim ifade eden"buyrun babacığım ,efendim anneciğim ,emr edersiniz"gibi lafızlar kullanmalıyız.,
4)Kişi anne ve babasıyla sesini yükseltmeden sert sert bakmadan konuşması gerekir .Çünkü onların yanında sesi yükseltmekde dik dik bakmakda C.hakkın kavli kerim emrine aykırı düşer "buyurmuştur.
Hz.Peygamberimiz(s.a.v) Selma-ı Farisi hz.ne "ya selman seninle garipleri ziyarete gidelim "buyurdular.Selman-ı Farisi "garipler kimlerdir Ya Rasulaah "p.efendimiz"garipler o kimselerdirki ,dünyadan göçüp gitmişler ve arkalarından rahmet okuyacak kimseleri kalmayan ölülerdir,"buyurup beraber medine kabristanlığına gittiler.
Kabristanlığa vardıklarında p.efendimiz bir kabrin başına varınca gözyaşlarını dökmeye ,hatta hıka-i saadeti ıslanıncaya kadar ağlamaya başladılar.Selman-ı Farisi Hz. bu ağlamanın sebebi hikmetini anlayamadı."Ya hayralbeser ağlamanızın sebebi nedir? vahiy mi nazil oldu yoksa başka sebebmi var?dedi. Hz Rasul-ü ekrem "hayır ya selman vahiy nazil olmadı .Bu kabirde yatan bir delikanlıdır.Ona şiddetli azab olunmaktadır.onun azabının şiddeti beni ağlatıyor"buyurdu.Daha sonra da meseleyi şöyle izah etti.
__Kardeşim Cebrail bana geldi .Ben bu ehli kabre neden bu kadar azab edildiğini sordum.Cebrail(a.s)bana anasına asi olduğunu ve anasınında ona hakkını helal etmediğini ve böylece kıyamete kadar olacağını söyledi.P.efendimiz "Sen git medine ye Bilal'e söyle nida edip bütün medıne halkını buraya çağırsın"buyurdu.Selman-ı farisi Hz. gidip Bilal(hz) ne emri peygamberi tebliğ etti.Bilal'i habeşi hz. yüksek bi yerden p.efendimizin emrini bütün medine ehline duyurdu.Medineliler bölük bölük kabristana gelmeye başladılar .p.efendimiz gelenlere ve herkese "sahibi olan kabrin başına varsın "buyurdu.Kendileride azab gören kabrin başında beklemeye başladılar.Herkes gelip bir kabrin başına vardığı halde o azab gören kabrin başına kimse varmıyordu.Nihayet hayli zaman geçdikden sonra elinde asası ile yaşlı bir kadın geldi.
p.efendimiz'in başında beklediği kabrin yanına yaklaşıp durdu.p.efendimiz "burada yatan senın neyin olur ana?"diye sordu.Kadın oğlu olduğunu söyledi.p.efendimiz "oğluna dargın mı idin ?diye sorunca ,kadıncağız dargın olduğunu söyledi ve oğlunun kendisine yapdığı eziyeti şöyle anlattı;
__Bir gün eve geç gelmişdi.Kapıyı bir kaç defa çalmış ,ben kapıyı geç açdığım için beni eliyle itti.Kolumu ve gönlümü inciltti.Ondan sonrada iftah olmayıp bu dünyadan göçüp gitti.Ben ona hakkımı helal etmemişdim,"dedi.P.efendimiz __Analık hakkını helal etmesini oğlunun kabir azabı çekdiğini söyledi isede kadın,ona karşı kalbinin kırık olduğunu ve helal etmeyi gönlünün istemediğini söyledi.Bunun üzerine p.efendimiz ihtiyar kadına"__ana bak oğlunun haline,eğer hakkını helal etmezsen oğlun kıyamete kadar bu azabı çekecek,ondan sonrada cehennem azabı çekecek diyerekgözlerinden dünya perdesini kaldırdı.Kadın kabre baktıki oğlu dört yandan hücum eden ateşler içinde kıvranmakda .Oğlunun bu halini gören ana yüreği dayanamdı "Ya Rabbi!..oğlumu affet ben ona analık hakkımı helal ettim"diye Allah'a yalvarmaya başladı.C.hak 'ta o andan itibaren ondan kabir azabını kaldırıp başka bir günahı olmayan bu gencin kabrini cennet bahçelrinden bir bahçe haline getirdi.P.Efendimiz"siz kabri ne zannettiniz ,kabir ya cennet bahçelerinden bir bahçe yada cehennem çukurlarından bir çukurdur,"buyurdu.
5)Değişik isimler (lakab) ile veya kendi isimleriyle çağırmakda bir ayetle nehi olunmuşdur.Çünkü bu hristiyanların adetidir. Bu lafız anne ve babaya şefkat ve merhametten kinayedir.Yani sen küçük aklı ermeyen cahil ve muhtaç olduğun zaman seni nefislerine tercih ederek giymeyip giyindirdikleri,aç kalıp doyurdukları gibi sende onlara ihtiyarlayıp sana muhtaç oldukları vakit, aynısını yapıp şefkat ,rikkat ve merhametle onlara gereken saygı ve hürmeti göstermelisin.
__HADİS_İ ŞERİF__
Ya Rasulallah savaşa gitmek istiyorum size danışmaya geldim ",dedi p.efendimiz anan hayattamı diye sordu .Cahime "ewet" dedi p.efendimiz "ondan ayrılma çünkü cennet onun ayağı altındadır ,"buy.Yani onlara hizmet bizi cennete götürür ...